Γυρνάς στο σπίτι και ο σκύλος σου έχει κάνει την τουαλέτα του στη μέση του σαλονιού. Ή έχει κάνει φύλλο και φτερό το αγαπημένο σου κάλυμμα. Η τα σκουπίδια είναι πεταμένα σε όλο το σπίτι. Ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Το ξέρεις οτι έχει κάνει κάτι που δεν έπρεπε και το βλέπεις οτι το ξέρει και αυτός. 

Η λογική αλληλουχία στο μυαλό σου πάει κάπως έτσι: ο σκύλος σου έμεινε μόνος του σπίτι, έκανε κάτι που ΞΕΡΕΙ οτι δεν έπρεπε να κάνει και όταν το ανακάλυψες και σε είδε, το ύφος του τα είπε όλα. Το πιθανότερο είναι οτι ήδη βρίσκεσαι από πάνω του και του φωνάζεις 'όχι αυτό, σου έχω πει όχι΄ή κάτι κοντινό. Η αλήθεια είναι οτι πάρα τη φαινομενικά λογική σου σκέψη, ο σκύλος σου δεν νιώθει ενοχές. Αντί αυτού, εκφράζει ένα πολύ πιο κοινό συναίσθημα: φόβο

Πάμε λίγο να το δούμε λίγο πιο αναλυτικά:

Με τα σημερινά επιστημονικά δεδομένα γνωρίζουμε οτι οι σκύλοι βιώνουν πρωταρχικά συναισθήματα όπως π.χ χαρά, φόβο και λύπη. Τα δευτερογενή συναισθήματα όπως π.χ ενοχή ή ζήλια θεωρείται οτι περιορίζονται στον άνθρωπο και σε άλλα πρωτεύοντα.

Επιπρόσθετα η γνωστική ικανότητα των σκύλων λειτουργεί κυρίως σε επίπεδο γεγονότος - αποτελέσματος. Αυτό πρακτικά σημαίνει οτι δεν μπορούν να συνδέσουν ένα γεγονός που έχει συμβεί σε  παρελθοντικό χρόνο με την αντίδρασή σου μετά από ώρα. Μπορούν να αντιληφθούν και να συσχετίσουν τις άμεσες συνέπειες μιας συμπεριφοράς τους.
Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ο μικρότερος αριθμός νευρώνων που βρίσκονται στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου των ζώων (σε σχέση με τον ανθρώπινο εγκέφαλο) και είναι υπεύθυνοι μεταξύ άλλων για τη σύνθετη σκέψη και τη δυνατότητα λήψης νοητικών αποφάσεων (ανθρώπινες ικανότητες). 

Ο σκύλος δεν έχει την ικανότητα μιας τέτοιας πολύπλοκης νοητικής διαδικασίας και συνεπώς, της ανάπτυξης σύνθετων συναισθημάτων όπως η ενοχή.

Σύμφωνα με σχετικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί, με επικεφαλή την Dr. Alexandra Horowitz, οι άνθρωποι τείνουν να παρεξηγούν τα συναισθήματα των σκυλιών καθώς βασίζονται στα ανθρώπινα συναισθήματα. «Χρησιμοποιούμε τη γλώσσα των ανθρώπων για τον σκύλο», δήλωσε η ίδια μετά τη μελέτη της με τίτλο: 'Η αποσαφήνιση του «ένοχου βλέμματος»: βασικά μηνύματα στη συμπεριφορά των σκυλιών'. Το «ένοχο» βλέμμα είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού.

Σύμφωνα με τα ευρήματα των μελετών:
  • Oι σκύλοι επιδεικνύουν το συναίσθημα του φόβου στην επικείμενη επίπληξη του κηδεμόνα και όχι το συναίσθημα της ενοχής επειδή συνειδητοποιούν τη ζημιά
  • Οι σκύλοι έχουν την τάση να έχουν αυτό το 'ένοχο' βλέμμα, όταν τους επιπλήττουν οι κηδεμόνες τους, ακόμα και αν δεν έχουν κάνει κάποια ζημιά.
Συμπερασματικά η γλώσσα σώματος του σκύλου είναι μια αντίδραση στη γλώσσα σώματος που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος. Ωστόσο σύμφωνα με τους επιστήμονες, χρειάζονται περαιτέρω έρευνες σε διαφορετικές συνθήκες (όχι εργαστηριακό περιβάλλον), λαμβάνοντας υπόψη και άλλους παράγοντες. Το μόνο σίγουρο είναι οτι θα περάσει αρκετός καιρός μέχρι να μπορέσουμε να πούμε με βεβαιότητα αν τα σκυλιά μπορούν, ή όχι, να αναπτύξουν σύνθετα συναισθήματα όπως η ενοχή.


Με αναφορές από:
  • Horowitz A (2009). Disambiguating the “guilty look”: salient prompts to a familiardog behaviour. Behavioural processes
  • Hecht, J., et al., Behavioral assessment and owner perceptions of behaviors associated with guilt in dogs. Appl. Anim. Behav. Sci. (2012)

Σοφία Παπαπάνου, CPDT - KA, ACDBC
Dog Training - Dog Behavior Consulting

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Είναι μία από τις πιο συχνές ερωτήσεις σας. Μπορώ να δίνω ανθρώπινα φάρμακα στον σκύλο μου; Η...

Η επιθετική συμπεριφορά, οποιουδήποτε τύπου, είναι ο βασικός λόγος παγκοσμίως που ένας σκύλος...

Το μέλι έχει ευεργετικές ιδιότητες για τον άνθρωπο. Το χρησιμοποιούμε στην διατροφή μας, σε...

Newsletter!
Διαβάστε πρώτοι τα άρθρα μας

ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

Tο τσακάλι θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι ένα παρεξηγημένο ζώο. Θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως «καθαριστής» της υπαίθρου, καθώς ως παμφάγο κυνηγάει τα τρωκτικά ενώ ταυτόχρονα «χτενίζει» τις...

ΦΥΛΕΣ ΣΚΥΛΩΝ

Τα σκυλιά έχουν τέσσερα δάχτυλα (toes) σε κάθε πόδι. Από ότι φαίνεται οι φυλές δεν διαφοροποιούνται μόνο στο σωματότυπο, το χρώμα, τρίχωμα κ.α. Η Νορβηγική φυλή σκύλων Norwegian Lundehund έχει 6...

PET MARKET

Ο σκύλος μας ζεσταίνεται όπως κι εμείς. Όταν είμαστε μαζί του στο σπίτι μπορεί να μοιράζεται την δροσιά του air cοntition αλλά αυτό δεν είναι πάντα δυνατό. Το ειδικό στρώμα Pet Cool Mat είναι μία...