Μία σχετικά νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Λίνκολν διερευνά εάν το παιχνίδι μετά από τη μαθησιακή διαδικασία οδηγεί σε καλύτερη απόδοση την επόμενη μέρα. Οι επιστήμονες ήθελαν να μάθουν εάν αυτό το φαινόμενο, που έχει προηγουμένως επιβεβαιωθεί για τους ανθρώπους, ισχύει και για τους σκύλους.
Στους ανθρώπους πιστεύεται ότι η ορμονική απόκριση κατά τη διάρκεια θετικής διέγερσης που προκύπτει από δραστηριότητες όπως το παιχνίδι, ενεργεί σε μέρη του εγκεφάλου όπως ο ιππόκαμπος και η αμυγδαλή και οδηγεί σε καλύτερη μνήμη. Το αποτέλεσμα αυτό ισχύει για έναν τύπο μνήμης που ονομάζεται δηλωτική μνήμη. Η δηλωτική μνήμη (declacative memory), είναι ένας από τους δύο τύπους μακροπρόθεσμης ανθρώπινης μνήμης και αναφέρεται σε μνήμες που σχετίζονται με γεγονότα και καταστάσεις (είναι αυτή η μνήμη που μας κάνει να θυμόμαστε ποιος είναι ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ή η πρωτεύουσα της Σουηδίας).
Προφανώς δεν μπορούμε να περιμένουμε από τους σκύλους να μας πουν ποιος είναι ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά είναι δυνατόν να τους κάνουμε να πραγματοποιήσουν μια εργασία πολύ παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιείται σε κάποια έρευνα ανθρώπινης μνήμης: να μάθουν να διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ δύο αντικειμένων.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι σκύλοι που έπαιξαν αμέσως μετά τη διαδικασία εκπαίδευσης χρειάστηκαν λιγότερες δοκιμές στην ίδια εργασία την επόμενη μέρα, σε σύγκριση με τους σκύλους που αμέσως μετά είχαν ξεκουραστεί.
Στην έρευνα συμμετείχαν 16 Labrador Retriever ηλικίας μεταξύ 1-9 ετών. Η μελέτη επικεντρώθηκε μόνο σε καθαρόαιμους σκύλους της φυλής με σκοπό η φυλή να μην επηρεάσει τα αποτελέσματα. Τα προηγούμενα επίπεδα εκπαίδευσης των σκύλων λήφθηκαν υπόψη και έγινε ομοιόμορφη κατανομή.
Στη αρχή κάθε σκύλος εκπαιδεύτηκε στο να προσεγγίζει ένα αντικείμενο. Στα πολύ πρώιμα στάδια, το φαγητό τοποθετήθηκε πάνω στο αντικείμενο και όταν ο σκύλος πλησίαζε του επιτρεπόταν να το φάει. Στη συνέχεια οι σκύλοι εκπαιδεύτηκαν στο να διακρίνουν μεταξύ δύο αντικειμένων και να επιλέγουν το σωστό, τοποθετώντας τα δύο μπροστινά πόδια τους σε ένα τετράγωνο πλαίσιο χαρτονιού πάνω στο οποίο τοποθετήθηκε το αντικείμενο.
Όταν επέλεγαν το σωστό ο ερευνητής χρησιμοποιούσε κλίκερ και στη συνέχεια τους έδινε φαγητό. Αν επέλεγαν το λάθος χρησιμοποιούσε ένα δείκτη χωρίς ανταμοιβή ("λάθος" με ουδέτερο τόνο φωνής). Τα αντικείμενα δεν ήταν πράγματα που οι σκύλοι ήταν εξοικειωμένοι. Υπήρχε ένα μπλε καλάθι με λευκές κουκκίδες που περιείχε ένα στρώμα ξύλινων ράβδων και ένα πράσινο κιβώτιο με μαύρες λωρίδες στο οποίο είχε ένα στρώμα απορριμάτων γάτας στο κάτω μέρος.
Οι σκύλοι εκπαιδεύτηκαν σε περιόδους 10 δοκιμών, έως να έχουν 80% επιτυχία σε δύο συνεδρίες στη σειρά. Αμέσως μετά οι μισοί σκύλοι πήγαν 10 λεπτά βόλτα, ακολούθησε 10 λεπτά παιχνίδι (μπαλάκι, φρίσμπι, tug) και μετά ξανά 10 λεπτά βόλτα. Οι υπόλοιποι μισοί είχαν 30 λεπτά περίοδο ανάπαυσης.
Την επόμενη μέρα, οι σκύλοι επέστρεψαν προκειμένου να συμμετέχουν στην ίδια διαδικασία. Οι σκύλοι που συμμετείχαν στο παιχνίδι, δοκίμασαν εκ νέου να διακρίνουν μεταξύ των αντικειμένων έχοντας πιο γρήγορη απόκριση με 26 δοκιμές έναντι 43 δοκιμών για τους σκύλους που είχαν ξεκουραστεί.
Οι ερευνητές μέτρησαν τους καρδιακούς παλμούς των σκύλων, οι οποίοι διέφεραν όπως ήταν αναμενόμενο μεταξύ περιόδου παιχνιδιού και ανάπαυσης αλλά διαφορετικά ήταν ίδιοι και για τις δύο ομάδες σκύλων. Αυτό που προξένησε όμως ενδιαφέρον ήταν ότι η κορτιζόλη του σάλιου ήταν χαμηλότερη μετά τις περιόδους παιχνιδιού.
Η μελέτη δεν δείχνει τον μηχανισμό με τον οποίο βελτιώνεται η μνήμη, αλλά υποστηρίζει ότι σχετίζεται με τις ορμόνες που παράγονται κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας του παιχνιδιού. Ωστόσο, το παιχνίδι περιελάμβανε και άσκηση και απαιτούνται περαιτέρω έρευνες για να επιβεβαιωθεί αν το παιχνίδι ή η άσκηση προκάλεσε το αποτέλεσμα.
Συμπερασματικά,τα αποτελέσματα υποδεικνύουν οτι συμμετοχή σε δραστηριότητα παιχνιδιού για 30 λεπτά μετά την επιτυχή εκμάθηση της εργασίας βελτίωσε την απόδοση επανεκπαίδευσης σε μία εργασία, γεγονός που αποδεικνύεται από λιγότερες δοκιμές που απαιτούνται για την εκπλήρωση των κριτηρίων εργασίας 24 ώρες μετά την αρχική εκμάθηση.
Αυτή η σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων όχι μόνο υποδεικνύει ότι η επέμβαση επηρεάζει τη μακροπρόθεσμη μνήμη, αλλά και ότι η ευχάριστη διέγερση που προσφέρει το παιχνίδι μετά την εκπαίδευση έχει παρόμοια αποτελέσματα στην ενίσχυση της μνήμης στους σκύλους όπως και στον άνθρωπο.
Κείμενο: Σοφία Παπαπάνου / www.walkandtrain.gr
Πηγές - Αναφορές:
Affenzeller, N., Palme, R., & Zulch, H. (2017). Playful activity post-learning improves training performance in Labrador Retriever dogs (Canis lupus familiaris) Physiology & Behavior, 168, 62-73 DOI: 10.1016/j.physbeh.2016.10.014
