Από τον "Σκύλο" (τοιχογραφία στην La Quinta del Sordo, περ. 1819-1823) του Francisco Goya (1746 –1828) μέχρι το "κουτάβι" (εγκατάσταση με λουλούδια στο Μουσείο Guggenheim Bilbao, 1992) του Jeff Koons, τα "αδέσποτα" (ατομική έκθεση «Περιπλάνηση - Τα αδέσποτα σκυλιά» Αστρολάβος – Δεξαμενή, Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2001) του δικού μας Δημήτρη Μυταρά, το σκελετωμένο Saluki dog (1951) του Alberto Giacometti έως και τα πρωτόγονα Xoloitzcuintli της Frida Kahlo, οι σκύλοι ήταν πάντα όχι μόνο ένα αγαπημένο θέμα για τους καλλιτέχνες, αλλά και σύντροφοι ζωής!
Είναι αυτοί που έχουν το προνόμιο να είναι παρόντες – ξαπλωμένοι στο πάτωμα ανάμεσα σε πινέλα και χρώματα – κατά τη διάρκεια της δημιουργίας, αλλά και αυτοί που πρώτοι βλέπουν ολοκληρωμένο το έργο τέχνης, …πολλές φορές και με τον εαυτό τους πρωταγωνιστή!
Είναι ο Lump του Pablo Picasso που τον έβλεπε ημίγυμνο να ζωγραφίζει, που έτρωγε από το χέρι του, που κέρδισε την αιωνιότητα μέσα από τις 10δες σπουδές και έργα όπου τον τοποθέτησε ο Picasso.
Ο Lump, το μικρό Dachshund που έφυγε από τη ζωή 10 ημέρες πριν τον Pablo!
Εκτός από τον Lump, που ο ίδιος τον περιγράφει σαν κάτι άλλο, όχι σκύλο, όχι άνθρωπο, ο Pablo είχε πολλούς σκύλους στη ζωή του – όπως τον Kasbel και τον διάσημο Perro (σκύλος Δαλματίας) – ίσως τόσους όσες και οι ερωμένες του.
"There's nothing so similar to one poodle dog as another poodle dog, and that goes for women, too"
Είναι ο κύριος Xoloti, ένα από τα σκυλιά Xoloitzcuintli της Frida Kahlo (1907 – 1954) που μαζί με τα άλλα πολλά εξωτικά κατοικίδια ζώα που είχε στο σπίτι της, όπως ο Bonito (παπαγάλος του Αμαζονίου), ο Granizo (ελάφι) και ο Gertrudis Caca Blanca (αετός), μερικούς πιθήκους, κότες και σπουργίτια, όλα υποκατάστατα για τα παιδιά που δεν μπόρεσε να κάνει λόγω του ατυχήματος που είχε το 1925 και που την ακολουθούσε σε όλη της τη ζωή και που αποτυπώθηκε στην τέχνη της.
Η Frida μας άφησε 143 έργα ζωγραφικής με τα 55 να είναι αυτοπροσωπογραφίες μαζί με τα αγαπημένα κατοικίδια ζώα της.
Είναι τα σκυλιά του Edvard Munch (1863-1944) , φάρμακο και σύντροφοι στην κατάθλιψη που σημάδεψε τη ζωή του καλλιτέχνη, του κράτησαν συντροφιά τα τελευταία μοναχικά του χρόνια ακούγοντας τις "κραυγές" του.
Είναι ο σύγχρονος David Hockney με τα Dachshund τον Stanley και τον Boogie, τους καλύτερους του φίλους, όπως ό ίδιος λέει, φίλους που σχεδίασε και ζωγράφισε σε 10δες έργα του και που το 1998 τους βλέπουμε και στο βιβλίο "David Hockney’s Dog Days".
Αρκετές δεκαετίες πριν τον David Hockney, βρίσκουμε τον Jackson Pollock (1912–1956), τον καταραμένο ηγέτη της Σχολής της Νέας Υόρκης, στο στούντιο του, παρέα με τον Gyp (ημίαιμο Border Collie) και τον Ahab (Poodle) να ζωγραφίζουν μαζί στάζοντας χρώματα από ψηλά, κάνοντας διαλείμματα περισυλλογής με αγκαλιές, φωνές και αλκοόλ, αυτόπτες μάρτυρες στην αυτοκαταστροφική πορεία του Jackson.
O Gyp ο τσιγγάνος των παιδικών του χρόνων (το όνομα Gyp επιλέχθηκε από τον Pollock από έναν σκύλο με το ίδιο όνομα που είχε σαν παιδί) και ο Ahab (που του τον δώρισαν φίλοι καλλιτέχνες), ήταν εκεί, μαζί του μέχρι το τέλος.
Είναι ο ιδιοφυής Lucian Freud (1922 – 2011) που στους καμβάδες του, δίπλα στους γυμνούς και σιωπηλούς του ανθρώπους, έβαζε συχνά τους σιωπηλούς του σκύλους δίνοντας δύναμη στη μοναξιά που χαρακτηρίζει το έργο του.
Επίσης βλέπουμε, όσοι μπορούμε – ανάμεσα στα τόσα χρώματα και σχέδια, τα σκυλιά του Joan Miro (1893 – 1983) να γαβγίζουν στο φεγγάρι περιμένοντας μια μαγική σκάλα που θα τα οδηγήσει στον ουρανό ή και να στέκονται κάτω από τον ήλιο περιμένοντας μια επιβράβευση.
O δικός μου, ο αγαπημένος επαναστάτης Jean Michel Basquiat (1960 – 1988) και τα σκυλιά του, μαύρα, καφετιά, μπλε, κόκκινα και ροζ, πρωταγωνιστές σε τοίχους, χαρτιά και καμβάδες, ανάμεσα σε αγόρια, αυτοκίνητα, σούπερ ήρωες, περίεργα ζώα, μορφές και συνθήματα, να φωνάζουν και αυτά όλα όσα πρόλαβε να φωνάξει και ο ίδιος ο καλλιτέχνης μέχρι τα 28 του χρόνια.
Μαζί με αυτόν και ο εκκεντρικός Andy Warhol (1928 – 1987), όπου τη δεκαετία του ’70 με τα δυο Dachshund τον Archie και τον Amos, εκεί στην Fabrica, ανάμεσα σε ατελείωτα party, καταχρήσεις και νέες τεχνικές, έγραψε τις δικές του σελίδες στην ιστορία της τέχνης.
Ο Andy ο οποίος αρνήθηκε να ταξιδέψει στο Λονδίνο γιατί δεν του επέτρεπαν να πάρει μαζί του τον Archie. Ο Andy ο οποίος όταν δεν ήθελε να απαντήσει σε συγκεκριμένες ερωτήσεις δημοσιογράφων, τους παρέπεμπε στον Archie.
O Archie απολάμβανε διαρκώς την παρέα του Warhol, ήταν συνεχώς στην αγκαλιά μέχρι και που έτρωγε μαζί του σε εστιατόρια κρυμμένος κάτω από πετσέτες για τον φόβο του υγειονομικού…
Για να μη νοιώθει μοναξιά και για να μπορεί ο Andy να μένει περισσότερο χρόνο έξω από το σπίτι, εμφάνισε στη ζωή του Archie και τον Amos!
Ο Archie, ο Amos αλλά και άλλοι σκύλοι εμφανίζονται σε αμέτρητες Polaroid, γραφικά, μεταξοτυπίες και καμβάδες του ξεχωριστού Andy Warhol.
O Keith Haring (1958 – 1990) σύμβολο στον αγώνα κατά του AIDS, χρησιμοποίησε τα σκυλιά του, σαν σε μια άλλη ΄΄Φάρμα των Ζώων΄΄ ανθρωπόμορφα να στέκονται στα πίσω πόδια, όρθια να φωνάζουν συνθήματα, να χορεύουν, να δαγκώνουν μεταφέροντας μηνύματα ενάντια στον ρατσισμό, το AIDS και τα ναρκωτικά. Pop σκυλιά όλων των χρωμάτων, σκυλιά με φτερά, σκυλιά που τα απαγάγουν εξωγήινοι, σκυλιά Dj’s που ραπάρουν και χορεύουν τσαλαπατώντας το κατεστημένο!
Είναι και άλλοι, πολλοί καλλιτέχνες που μοιράστηκαν τη ζωή και τις πιο δημιουργικές περιόδους τους με τους τετράποδους φίλους τους και άλλοι που απλά χρησιμοποίησαν στην τέχνη τους τη φιγούρα και τα χαρακτηριστικά των σκύλων, γιατί τελικά ΄΄δεν είναι απλά ένας σκύλος΄΄, είναι πολλά περισσότερα, είναι το ΄΄κάτι άλλο΄΄ που έλεγε ο Pablo, είναι τα ΄΄παιδιά΄΄ που έλεγε η Frida, είναι οι εξομολογητές του Pollock που μεθυσμένος τους εξηγούσε την τέχνη του, είναι η φωνή που σπάει τη μοναξιά στους πίνακες του Lucian Freud.
…γιατί οι σκύλοι ξέρουν να απολαμβάνουν τον προσωπικό τους χώρο και τη μοναξιά, όπως και οι καλλιτέχνες!
Πηγή φωτογραφιών: Διαδίκτυο
Έμπνευση, έρευνα και πηγές κειμένου:
Το Χρονικό της Τέχνης (Gombrich Ernst Hans)
Λεξικό Εικαστικών Τεχνών (sir Herbert Read)
Ο σκύλος δαγκώνει (Δημήτρης Μυταράς)
https://en.wikipedia.org
http://stories.barkpost.com/
http://www.widewalls.ch/
Κωνσταντίνος Καλφούντζος - Εκπαιδευτής Σκύλων Έρευνας Αγνοουμένων
Pet Partners International Team Evaluator
Scent Work Instructor
Επικοινωνία: twitter