Η επιθετική συμπεριφορά, οποιουδήποτε τύπου, είναι ο βασικός λόγος παγκοσμίως που ένας σκύλος διώχνεται από το σπίτι ή του γίνεται ευθανασία. Στις ΗΠΑ πάνω από το 40% των σκύλων εκδηλώνουν επιθετική συμπεριφορά ως ενήλικες. Σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως επιθετικότητα είναι όταν ο σκύλος φτάσει στο σημείο να δαγκώσει κάποιον. Είναι πολύ σημαντικό η επιθετική συμπεριφορά να αντιμετωπιστεί όσο πιο γρήγορα γίνεται, πολύ πριν το δάγκωμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτείται την βοήθεια ενός επαγγελματία.

Τα πρώτα σημάδια μπορεί να έρθουν από πολύ νωρίς. Εάν το κουτάβι σου αρπάζει πράγματα, τα κρύβει μακριά σου και γρυλίζει όταν πας να του τα πάρεις, είναι μία συμπεριφορά που θα πρέπει να λάβεις σοβαρά υπόψιν σου. Οι περισσότεροι το βρίσκουν διασκεδαστικό και χαριτωμένο που το κουτάβι τους γρυλίζει ή δαγκώνει. Το κουτάβι δεν θα μείνει για πάντα κουτάβι και όταν μεγαλώσει θα μπορεί να κάνει σημαντική "ζημιά" με τα δόντια του. Η επιθετική συμπεριφορά μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία και για πολλούς λόγους.

Έρευνες έχουν δείξει πως εάν κάτι τρομάξει ένα κουτάβι στην κρίσιμη περίοδο των πρώτων εβδομάδων της ζωής του είναι πολύ πιθανό να αναπτύξει επιθετική συμπεριφορά ως ενήλικας σκύλος εάν νιώσει ότι απειλείται από τον ίδιο λόγο. Ίσως το πιο σημαντικό πράγμα στην ζωή ενός σκύλου είναι η κοινωνικοποίηση.

Σημάδια που δίνει ο σκύλος πριν εκδηλώσει επιθετική συμπεριφορά και σημάδια που δείχνουν πως έχουμε να κάνουμε με "επιθετικό" σκύλο είναι μερικά από τα παρακάτω:

• Γρυλίζει
• Δείχνει τα δόντια του
• Δείχνει τα δόντια του και γρυλίζει συγχρόνως
• Όταν το γάβγισμα του δείχνει απειλητικό και προέρχεται από το λάρυγγα
• Ακουμπάει τα δόντια του πάνω σου χωρίς όμως να σε δαγκώνει
• Χτυπάει τη μύτη του πάνω σου. Εάν μπορούμε να παρομοιάσουμε τη μύτη του σκύλου με την ανθρώπινη γροθιά, θα είναι σαν να σου δίνει μπουνιές (muzzle punch)
• Δαγκώνει με μια γρήγορη κίνηση χωρίς όμως να σε τραυματίσει
• Δαγκώνει προκαλώντας τραύμα
• Μένει ακίνητο, το σώμα του γίνεται άκαμπτο και σηκώνονται οι τρίχες της πλάτης του

Οι επιστήμονες σήμερα πιστεύουν πως υπάρχουν πάνω από πενήντα λόγοι που κάποιος σκύλος μπορεί να παρουσιάσει σημάδια επιθετικής συμπεριφοράς σε κάποια φάση της ζωής του. Γονίδια, φυλή, ανατροφή, εκτροφή, φόβος, άγχος, τραυματικές εμπειρίες, κακοποίηση, απομόνωση, έλλειψη κοινωνικοποίησης, διατροφή, φάρμακα κ.τ.λ. Επίσης ο πόνος αλλά και ασθένειες όπως ο διαβήτης, επιληψία, θυροειδής μπορούν να είναι αιτίες εκδήλωσης επιθετικότητας. (Πολλά από τα παραπάνω είναι είναι επίσης υπεύθυνα και για άλλες συμπεριφορές του σκύλου μας.)

Υπάρχουν πολλοί τύποι επιθετική συμπεριφοράς:

• Επιθετικότητα προστασίας της περιοχής του
• Επιθετικότητα προστασίας του εαυτού του ή κάποιου μέλους της οικογένειας (σκυλίσιας ή ανθρώπινης)
• Επιθετικότητα προστασίας της τροφής του ή κάποιου αντικειμένου
• Επιθετικότητα από φόβο
• επιθετικότητα από άμυνα
• Επιθετικότητα από πόνο
• Επιθετικότητα που έχει σχέση με ορμόνες
• Επιθετικότητα από στρες

Σημαντικό ρόλο επίσης παίζει ο εκτροφέας και ο τρόπος που αντιμετωπίζει το κουτάβι μέχρι να το πάρεις σπίτι σου. Αυτό δεν σημαίνει πως εάν πάρεις ένα "καλό" κουτάβι δεν μπορείς να το μετατρέψεις σε "φόβο και τρόμο της γειτονίας" με λάθος συμπεριφορές και πρακτικές.

Η πλειοψηφία των ειδικών συμπεριφοράς υποστηρίζει πως ένας θηλυκός σκύλος με εμφανή σημάδια επιθετικότητας, κατά πάσα πιθανότητα θα γεννήσει κουτάβια που θα έχουν τάση προς επιθετικότητα. Με λίγα λόγια, τα γονίδια παίζουν ρόλο. Από την άλλη, έρευνες έχουν δείξει επίσης πως κουτάβια που γεννήθηκαν από ισορροπημένα θηλυκά αλλά για κάποιο λόγο υιοθετήθηκαν και μεγάλωσαν με μη ισορροπημένα/επιθετικά θηλυκά ανέπτυξαν επιθετικότητα. Οπότε η ανατροφή, επίσης παίζει ρόλο. Αν καλούμασταν να απαντήσουμε ποιο από τα δύο έχει το σημαντικότερο κομμάτι ευθύνης, θα απαντούσαμε απλά, και τα δύο.

Είναι πολύ σημαντικό να έχεις γνωρίσει τους γονείς του κουταβιού που θα αγοράσεις. Εάν για κάποιο λόγο ο εκτροφέας το αποφεύγει, άλλαξε γρήγορα εκτροφέα.

Υπάρχουν φυλές σκύλων που ιστορικά έχουν χρησιμοποιηθεί για πολλούς συγκεκριμένους λόγους όπως να κάνουν κακό σε άλλους σκύλους (κυνομαχίες), άλλα ζώα ή για προστασία. Δεν είναι απαραίτητο πως ένας τέτοιος σκύλος μιας τέτοιας φυλής θα αναπτύξει επιθετικότητα σε κάποιο σημείο της ζωής του, εάν ανατραφεί, κοινωνικοποιηθεί και εκπαιδευτεί σωστά. Όλες οι φυλές, με λάθος ανατροφή και πρακτικές, μπορούν να εκδηλώσουν επιθετικότητα. Βέβαια, άλλη ζημιά μπορεί να κάνει ένα German Shepherd και άλλη ένα Yorkshire Terrier.

Κάθε σκύλος έχει αποτυπωμένα πολύ καλά στο μυαλό, χαρακτηριστικά της φυλής του, τα οποία καθορίζουν την συμπεριφορά του. Όσο και αν κάποια από αυτά τα χαρακτηριστικά ίσως να έχουν "εξασθενίσει" ή "τροποποιηθεί" με την επιλεκτική αναπαραγωγή είναι πολύ δύσκολο να διαγραφούν από το μυαλό του σκύλου μας. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν πολλά Terrier που θα αγνοήσουν ένα μικρό ζώο που τρέχει χωρίς να το κυνηγήσουν (Prey drive).

Ο σκοπός δεν είναι να απαγορεύσουμε στο σκύλο να κάνει κάτι το οποίο είναι αποτυπωμένο στο μυαλό του για εκατοντάδες χρόνια. Κάποιες "ανεπιθύμητες συμπεριφορές", που μπορεί να είναι και επικίνδυνες ή ενοχλητικές για τον άνθρωπο, πρέπει να ανακατευθυνθούν αλλού, σε πιο "πολιτισμένες συμπεριφορές". Εάν προσπαθήσουμε πολύ απλά να τις απαγορεύσουμε, πιθανόν να έχουμε άσχημα αποτελέσματα όπως ανησυχία, απογοήτευση, άγχος, πιθανόν και επιθετικότητα. Λέγοντας "πολιτισμένες συμπεριφορές" αναφέρομαι σε δραστηριότητες όπως από μια μεγάλη βόλτα μέχρι agility και παιχνίδια ανάκτησης αντικειμένων. Ότι ταιριάζει πιο πολύ στον σκύλο που έχουμε επιλέξει να έχουμε δίπλα μας και ικανοποιεί τις σωματικές και ψυχολογικές ανάγκες της φυλής του. Αυτό που προσφέρουμε στον σκύλο μας, με σκοπό να ανακατευθύνουμε όποια ανεπιθύμητη συμπεριφορά, θα πρέπει να του δίνει μεγαλύτερη ευχαρίστηση από αυτή της ανεπιθύμητης συμπεριφοράς.

Έρευνες έχουν δείξει πως η επιθετικότητα δεν γνωρίζει γένος αλλά οι αρσενικοί μη στειρωμένοι σκύλοι, σύμφωνα με έρευνες, έχουν περισσότερες πιθανότητες να εκφράσουν επιθετικότητα από τα στειρωμένα. Κανείς όμως δεν θα σου εγγυηθεί πως εάν στειρώσεις τον σκύλο σου κάποια στιγμή δεν θα εκφράσει επιθετικότητα. Κάτι τέτοιο μπορεί και να συμβεί μόνο όταν οι ορμόνες είναι η αιτία. Για ένα σκύλο που η επιθετικότητα σχετίζεται Π.χ με το φόβο και όχι ορμόνες, η στείρωση δεν θα αλλάξει την κατάσταση. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν πως η στείρωση στα θηλυκά σκυλιά σταματά την παραγωγή της Προγεστερόνης, μίας ορμόνης που έχει "ηρεμιστική" επίδραση. Στειρώνοντας λοιπόν ένα θηλυκό, ήδη επιθετικό, σκύλο υπάρχει περίπτωση να αυξηθεί η επιθετικότητα.

Ένας σκύλος μπορεί να αντιδράσει επιθετικά σε σχέση με τον άνθρωπο σε πολλές περιπτώσεις. Συνήθως όταν νιώθει ότι απειλείται ή αντιμετωπίζει μια μη ευχάριστη κατάσταση.

• Όταν πας να του πάρεις τη τροφή
• Όταν πας να του πάρεις κάποιο παιχνίδι, κόκαλο ή κάποιο αντικείμενο που έχει κλέψει
• Όταν σκύβεις από πάνω του
• Κατά τη διάρκεια του κόψιμο των νυχιών
• Όταν του πιάνεις ή του τραβάς τα πόδια, τα αυτιά ή την ουρά
• Όταν απειλείς τον σκύλο με τεντωμένο δάχτυλο ή εφημερίδα
• Όταν τον αγκαλιάζεις σφιχτά ή πλησιάσεις το πρόσωπο σου πολύ κοντά στο δικό του ή πας να τον φιλήσεις
• Χτυπάς τον σκύλο ή προσπαθείς να το χτυπήσεις
• Προσπαθείς να τον μετακινήσεις την ώρα που κοιμάται

Θα μπορούσε να γραφτεί ένα ολόκληρο βιβλίο γύρω από το θέμα. Εάν έχεις έναν σκύλο που είναι επιθετικός ή δείχνει σημάδια επιθετικότητας, με το να περιμένεις και να ελπίζεις πως θα μεταμορφωθεί σε ένα μη επιθετικό ζώο από μόνο του, απλά παραμυθιάζεσαι. Συζήτησε το και συμβουλέψου έναν επαγγελματία.

Photo by Tadeusz Lakota on Unsplash