Η λύσσα είναι ιογενής λοίμωξη που προσβάλει τον εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό των θηλαστικών. Υπεύθυνος είναι ιός της οικογένειας των Ραβδοιών και προσβάλει όλα τα θερμόαιμα θηλαστικά όπως σκύλους, γάτες, αλεπούδες, κουνάβια, νυχτερίδες, βοοειδή, κατσίκες, πρόβατα, άλογα, γουρούνια κ.τ.λ. Οι περιπτώσεις μετάδοσης της λύσσας από νυχτερίδα είναι σπάνιες στην Ευρώπη ενώ δεν υπάρχει κρούσμα στη χώρα μας.

Στην Ελλάδα δεν υπήρχαν κρούσματα από το 1987 έως και το 2012 όπου είχαμε δύο κρούσματα λύσσας σε κόκκινες αλεπούδες, στην Κάτω Ποταμιά Κιλκίς. Στην ευρύτερη περιοχή σοβαρό πρόβλημα με τη λύσσα έχουν χώρες όπως Αλβανία, Βουλγαρία, FYROM, Σερβία και Τουρκία.

Από τις 19/10/2012 έως τις 13/3/2013 προσβλήθηκαν από λύσσα 14 κόκκινες αλεπούδες, 2 σκύλοι και μία γάτα. Τα περισσότερα περιστατικά στους νομούς Κοζάνης, Καστοριάς, Κιλκίς, Πέλλας και Τρικάλων.

Ο ιός μεταδίδεται στον άνθρωπο μέσω του σάλιου του μολυσμένου ζώου

  • Με το δάγκωμα.
  • Με το γλύψιμο ανοιχτής πληγής ή επαφή του σάλιου με τους υγιείς βλεννογόνους του ανθρώπου (στόμα, μάτια, μύτη).
  • Θεωρητικά, αφού ο ιός μεταδίδεται με το σάλιο μπορεί να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Ο χρόνος επώασης της λύσσας κυμαίνεται από ημέρες έως και χρόνια αλλά συνήθως από 2-8 εβδομάδες. Τα συμπτώματα στον άνθρωπο περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, γενική αδιαθεσία και έντονη αδυναμία. Επίσης δυσφορία και πόνο στο σημείο του τραύματος. Υπάρχουν δύο μορφές της νόσου, μανιακή και παραλυτική. Όποιος ασθενήσει από την πρώτη μορφή παρουσιάζει συμπτώματα όπως υπερδιέγερση, είναι ξαφνικά ευέξαπτος, παρουσιάζει φόβο για το νερό και σε κάποιες περιπτώσεις για τον αέρα. Ο θάνατος έρχεται συνήθως σε μία εβδομάδα από ανακοπή καρδιάς. Στην παραλυτική λύσσα συμπτώματα θεωρούνται το ξαφνικό έντονο άγχος και η αϋπνία. Οι μύες παραλύουν σταδιακά, αρχίζοντας από το προσβεβλημένο σημείο. Συνήθως προέρχεται θάνατος από παράλυση του αναπνευστικού συστήματος.

Τι πρέπει να κάνω εάν δαγκωθώ από αδέσποτο ή άγριο ζώο ύποπτο για λύσσα;

  • Πλύνε πολύ καλά την περιοχή του τραύματος με τρεχούμενο νερό και σαπούνι για πέντε (5) λεπτά.
  • Απολύμανε το τραύμα με αντισηπτικό (καθαρό οινόπνευμα, ιώδιο).
  • Επισκέψου νοσοκομείο όσο το δυνατόν γρηγορότερα για αγωγή.
  • Ενημέρωσε τη Διεύθυνση Αγροτικής οικονομίας και κτηνιατρικής.

Μην κλείσεις το τραύμα με επίδεσμο. Επικάλυψε το με αποστειρωμένη γάζα.

Δεν υπάρχει 100% αποτελεσματική θεραπεία για τη λύσσα. Παρόλα αυτά εάν ο ασθενείς δεχθεί αμέσως αντιλυσσική αγωγή, υπάρχει ελπίδα για τη ζωή του. Ο μοναδικός τρόπος προστασίας είναι η πρόληψη, δηλαδή ο αντιλυσσικός εμβολιασμός.

Σε σκύλους και γάτες τα συμπτώματα της λύσσας εμφανίζονται σε διάστημα 15 ημερών μέχρι και 2 περίπου μήνες. Όταν το ζώο νοσήσει εμφανίζονται αλλαγές στην συμπεριφορά του. Καταλήγει πάντα σε θάνατο του ζώου. Συμπτώματα της λύσσας μπορούν να θεωρηθούν τα παρακάτω:

  • Αλλαγή συμπεριφοράς.
  • Το ζώο δεν έχει όρεξη και συνήθως δαγκώνει το σημείο που δαγκώθηκε.
  • Το ζώο δαγκώνει χωρίς λόγο οτιδήποτε και οποιονδήποτε ακόμα και τον εαυτό του.
  • Από το στόμα του ζώου τρέχουν σάλια και δεν μπορεί να καταπιεί. Επίσης δεν μπορεί να γαβγίσει όπως πριν αφού υπάρχει παράλυση των φωνητικών χορδών.
  • Το ζώο έχει σπασμούς.


Πώς μπορώ να προστατευτώ από τη λύσσα;

  • Να εμβολιάσεις τα κατοικίδια ζώα σου. Μη ξεχνάς τις επαναληπτικές δόσεις. Μίλησε με τον κτηνίατρο σου.
  • Μην αφήνεις ζωοτροφή έξω από το σπίτι και να σκεπάζεις καλά τους κάδους απορριμάτων ώστε να αποφεύγεται η προσέλκυση άγριων ζώων.
  • Μην αφήνεις τα κατοικίδια ζώα σου να κάνουν μόνα τους περιπάτους μακριά από το σπίτι, ιδιαίτερα εάν μένεις σε αγροτική περιοχή.
  • Δίδαξε στα μικρά παιδιά της οικογένειας να αποφεύγουν την επαφή με ζώα που δεν γνωρίζουν.
  • Κράτησε τα άγρια ζώα μακριά από το σπίτι σου.
  • Παρατήρησε σημεία όπου μπορούν να εισχωρήσουν στο σπίτι νυχτερίδες και τοποθέτησε σίτες.
  • Να αποφεύγεις την επαφή με άγρια ζώα, ιδιαίτερα εάν αυτά συμπεριφέρονται με ύποπτο τρόπο.
  • Εάν κάνεις βόλτα με το σκύλο σου στην ύπαιθρο να τον έχεις περιορισμένο με λουρί.


Σύντομη ιστορία της λύσσας στη χώρα μας (πηγή: ΥΠΑΑΤ)

Από την Ιλιάδα του Ομήρου καθώς και από έργα του Δημόκριτου, του Ευριπίδη και του Αριστοτέλη, προκύπτει ότι η λύσσα ενδημούσε στη χώρα μας από τον 10ο ακόμα αιώνα π.Χ. Η Ελληνική Κτηνιατρική Εταιρία σε μνημόνιο της το 1933, αναφέρει ότι «...η λύσσα είναι ενδημική σε ολόκληρη τη χώρα! Εκατοντάδες ζώα προσβάλλονται και πεθαίνουν από τη νόσο κάθε χρόνο. Χιλιάδες άνθρωποι υποβάλλονται σε αντιλυσσικό εμβολιασμό μετά από επαφή που είχαν με κάποιο λυσσύποπτο ζώο και κάποιοι από αυτούς πεθαίνουν».

Παρόλο που η κυβέρνηση εκείνης της εποχής κατηγορήθηκε ευθέως ότι δεν είχε θέσει σε ισχύ το Βασιλικό Διάταγμα 7/2 του 1914, η κατάσταση δεν άλλαξε σημαντικά. Έτσι κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου τα περιστατικά της λύσσας αυξήθηκαν σε ανθρώπους και σε ζώα.

Το 1949 εφαρμόστηκε ένα πιλοτικό πρόγραμμα εμβολιασμών των δεσποζόμενων σκυλιών στη Ζάκυνθο στην οποία η νόσος κατείχε το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας σε ανθρώπους και σε ζώα.

Τον επόμενο χρόνο το πρόγραμμα επεκτάθηκε σε ολόκληρη τη χώρα εκτός από τη Ζάκυνθο η οποία είχε πλέον απαλλαχθεί από τη νόσο. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν οι προγραμματισμένοι δωρεάν εκτεταμένοι εμβολιασμοί των σκύλων και η εντατική ενημέρωση του πληθυσμού που διενεργήθηκε κυρίως από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες της Ελλάδας, αλλά και με τη συμβολή τής τότε Εταιρείας Προστασίας Ζώων, σε συνδυασμό με την απουσία λύσσας στα άγρια ζώα, συνετέλεσαν τα μέγιστα για την εξαφάνιση της νόσου.

Έτσι, από το 1987 έως το 2012 δεν είχε αναφερθεί κανένα κρούσμα λύσσας στην Ελλάδα, γι' αυτό και είχε χαρακτηριστεί επίσημα απαλλαγμένη. Είναι πάντα υπαρκτός ο κίνδυνος εισόδου της νόσου από τα γειτονικά Βαλκανικά κράτη όπου η λύσσα ενδημεί. Ευαίσθητες θεωρούνται οι περιοχές κοντά στα σύνορα αλλά και τα νησιά όπου βρίσκονται κοντά στις ακτές της Τουρκίας, όπου ίσως να διενεργείται λαθρεμπόριο κυνηγετικών σκυλιών.

Το παραπάνω άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν έχει σκοπό να αντικαταστήσει τον κτηνίατρο σας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Ο σκύλος χρειάζεται περιποίηση όχι μόνο για να δείχνει όμορφος αλλά και για να είναι υγιής. Πρέπει...

Το να διαλέξουμε όνομα για τον σκύλο μας μπορεί να είναι σπαζοκεφαλιά! Φυσικά, πρέπει να είναι ένα...

Στην καμπίνα του αεροσκάφους μπορούν να ταξιδέψουν μόνο γάτες, σκύλοι και κουνάβια (οικογένεια...

Newsletter!
Διαβάστε πρώτοι τα άρθρα μας

ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

Χωρίς αμφιβολία τα ποντίκια δεν αρέσουν στους περισσότερους ανθρώπους. Θεωρούνται βρώμικα ζώα και όχι άδικα μιας και μεταφέρουν πολλές αρρώστιες. Η αλήθεια είναι πως δεν είναι όλα τα ποντίκια...

ΦΥΛΕΣ ΣΚΥΛΩΝ

Τα σκυλιά έχουν τέσσερα δάχτυλα (toes) σε κάθε πόδι. Από ότι φαίνεται οι φυλές δεν διαφοροποιούνται μόνο στο σωματότυπο, το χρώμα, τρίχωμα κ.α. Η Νορβηγική φυλή σκύλων Norwegian Lundehund έχει 6...

PET MARKET

Η καθαριότητα όταν έχουμε κουτάβι στο σπίτι (και όχι μόνο) μπορεί να εξελιχθεί σε εφιάλτη. Αυτό γιατί όσο και αν καθαρίζουμε το σπίτι συνεχίζει να μυρίζει και το χειρότερο, ο σκύλος συνεχίζει να...